ABD ile Çin ortasındaki ticaret müzakerelerine ait belirsizlikler finansal piyasalarda dalgalanmalara neden olurken, yılın birinci çeyreğinde 2018 sonuna nazaran Çin’in Şanghay ve Şenzen borsalarının pahası 1 trilyon 839,3 milyar dolar arttı.
Geçen yıl ABD ile Çin ortasında “ticaret savaşı” telaşlarına yol açan gelişmeler, yurt dışında enflasyon beklentilerinin artmasıyla tahvil faizlerinde yaşanan süratli yükseliş, merkez bankalarının para siyasetlerinde olağanlaşmaya ivme vermesi ve jeopolitik riskler üzere kıymetli zorlukları deneyimleyen yatırımcılar, 2019’un birinci çeyreğinde de “çetin” bir yıla işaret eden gelişmelerle karşı karşıya kaldı.
ABD ile Çin ortasında devam eden ticaret müzakerelerine ait belirsizlikler ve global büyüme tasaları başta olmak üzere jeopolitik riskler ve merkez bankalarının değişime işaret eden yol haritaları karşısında birinci çeyrekte risk algısı negatif etkilendi ve piyasalardaki oynaklık arttı.
Çin tarafında ise “ticaret savaşı” telaşlarına karşın hükümetin teşvik beklentileri ve ıslahatlar sayesinde borsalar birinci çeyrekte süratli yükseldi.
AA muhabirinin Dünya Borsalar Federasyonu (WFE) datalarından derlediği bilgilere nazaran, 2018 sonunda 78 trilyon 686 milyar 602,7 milyon dolar olan dünya borsalarının kıymeti, yılın birinci çeyreğinde 83 trilyon 54 milyar 218,9 milyon dolara ulaştı.
Bu süreçte dünya borsalarının kıymeti yüzde 5,6 artarken, bunun miktarsal karşılığı 4 trilyon 367 milyar 616,2 milyon dolar oldu.
TÜM BÖLGELERİN TOPLAM BORSA KIYMETİ ARTTI
Borsaların piyasa kıymetine bölgesel bazlı bakıldığında, birinci çeyrekte en yeterli performansı Avrupa, Afrika ve Orta Doğu bölgesindeki borsaların gösterdiği görüldü. Avrupa, Afrika ve Orta Doğu bölgesinde bulunan borsaların bedeli birinci çeyrekte 2018 sonuna nazaran yüzde 9,2 artarak 16 trilyon 372,2 milyar dolardan 17 trilyon 879,8 milyar dolara ulaştı.
Bu periyotta, Asya ve Pasifik borsalarının piyasa kıymeti yüzde 8,4’lük artışla 24,7 trilyon dolardan 26,7 trilyon dolara çıktı.
Asya ve Pasifik borsalarının pahasındaki 2 trilyon 70,2 milyar dolarlık artışa, Çin’in Şanghay ve Şenzen borsaları 1 trilyon 839,3 milyar dolarlık kıymetli bir katkı sağladı. Böylelikle Asya ve Pasifik borsalarındaki artışın yüzde 88,8’ini Çin karşıladı.
Amerika bölgesindeki borsalarda ise piyasa bedeli toplam yüzde 2,1 artarak 37,6 trilyon dolardan 38,4 trilyon dolara yükseldi.
Her 3 bölgedeki sonuçlara bakıldığında, tüm bölgelerin toplam borsa kıymeti açısından birinci çeyrekte artış kaydettiği dikkati çekti.
PİYASA BEDELİNİ EN SÜRATLİ ARTIRAN BORSA ŞENZEN
Dünya borsaları ortasında birinci çeyrekte piyasa bedeli en süratli artan borsa Çin’in Şenzen borsası oldu. Şenzen borsasının piyasa kıymeti, birinci çeyrekte yüzde 34 artarak 2 trilyon 504 milyar 233 milyon dolardan 3 trilyon 355 milyar 375,9 milyon dolara ulaştı.
Piyasa bedeli artışında Şenzen’i, yüzde 24,5’lik artışla bir başka Çin borsası olan Şanghay takip etti. Şanghay borsasının pahası, geçen yılın aralık ayında bulunduğu 4 trilyon 25,5 milyar dolar seviyesinden 5 trilyon 13,7 milyar dolara ulaştı.
Piyasa bedeli artışında üçüncü sırada yüzde 18,3 ile Kıbrıs borsası gelirken, bunu yüzde 14,7 ile Suudi Arabistan’ın Tadawul ve yüzde 14 ile de İran’ın Tahran borsası takip etti.
Söz konusu devirde piyasa bedeli en çok gerileyen borsa ise yüzde 15,7’lik kayıpla Arjantin borsası Bolsa de Comercio de Buenos Aires oldu. Arjantin borsasının Aralık 2018’de 48,5 milyar dolar seviyesinde bulunan piyasa bedeli, birinci çeyrekte 40,8 milyar dolara düştü.
Piyasa kıymeti kaybında Arjantin’i, yüzde 12,5 ile Brezilya borsası (BM&FBovespa) takip etti.
Borsa İstanbul’un piyasa kıymeti ise birinci çeyrekte yüzde 4,7’lik azalışla 150,3 milyar dolardan 143,2 milyar dolara geriledi.
DÜNYANIN EN BÜYÜĞÜ NEW YORK BORSASI
Dünya borsaları ortasında en yüksek piyasa bedeline sahip New York Borsası, birinci çeyrekte de yerini korudu. Geçen yılın sonunda 22 trilyon 923 milyar dolarlık büyüklüğe sahip olan New York Borsası, birinci çeyrekte büyüklüğünü yüzde 1,3 artırarak 23 trilyon 211,1 milyar dolara taşıdı.
Bu periyotta Nasdaq OMX ise piyasa kıymetini yüzde 3,3 yükselterek 11,2 trilyon dolara çıkardı. Piyasa bedeli büyüklüğü açısından dünya borsaları ortasında üçüncülüğe 5,6 trilyon dolar ile Japan Exchange Group yerleşti.
AA