Cildimiz, sıhhatimizin bir yansıması olarak bedenimizi çevreleyen kollayıcı bir örtüdür. Lakin birtakım genetik şartlar, cildin olağan yapısını etkileyerek özel durumlar yaratabilir. Bu durumlardan biri de “Balık Pulu Hastalığı” olarak da bilinen “İktiyozis Vulgaris”dir. İktiyozis vulgaris, cildin yanlışsız bir biçimde soyulma ve nem istikrarını sağlayamadığı, kalınlaşmış ve pullu bir görünüm oluşturan bir genetik deri bozukluğudur.
BALIK PULU HASTALIĞI (İKTİYOZİS VULGARİS) NEDİR?
Balık pulu hastalığı, tıp lisanında “iktiyozis vulgaris” olarak isimlendirilen genetik bir deri bozukluğudur. Bu hastalık, derinin hakikat bir formda soyulup yenilenmemesi nedeniyle cilt yüzeyinde kalınlaşmış, pullu bir görünüm oluşturan bir dizi durumun genel ismidir.
İktiyozis vulgaris ekseriyetle kalıtsal bir hastalıktır ve ekseriyetle çocukluk periyodunda besbelli hale gelir. Pek çok farklı alt tipi bulunsa da, en yaygın olanı kalıtsal bir otosomal dominant geçişe sahip olanıdır. Bu, bir ebeveynin hastalıklı geni taşıması durumunda çocuğun hastalığa yakalanma riskinin yüksek olduğu manasına gelir.
Balık pulu hastalığı olan bireylerin ciltleri olağandan daha kalın, kurumaya yatkın ve sık sık pullarla kaplıdır. Pullar çoklukla gri-beyaz yahut kahverengi renkte olabilir. Bu pullar cilt yüzeyinde birikerek deriyi sertleştirir ve pulların tertipli bir formda soyulma yeteneği azalmıştır. Bu da cildin nemini kaybetmesine, kurumasına ve tahriş olmasına yol açabilir. Ayrıyeten ciltte çatlaklar, kızarıklıklar ve bazen de enfeksiyonlar gelişebilir.
Tedavi çoklukla semptomların hafifletilmesini maksatlar. Bu hastalığı büsbütün tedavi etmek güç olabilir, lakin tertipli cilt bakımı, nemlendirici kremler, özel banyo rutinleri ve hekim tarafından önerilen ilaçlar belirtileri yönetmeye yardımcı olabilir.
Balık pulu hastalığı birçok insanın ömrünü etkileyebilir ve cilt sorunları nedeniyle ruhsal zorluklara yol açabilir. Bu nedenle hastaların bir dermatolog yahut uzman tabiple tertipli olarak bağlantıda olmaları kıymetlidir.
BALIK PULU HASTALIĞI (İKTİYOZİS VULGARİS) BELİRTİLERİ?
Balık pulu hastalığı (İktiyozis vulgaris), ciltte bariz pulların oluştuğu bir genetik deri bozukluğudur. Hastalığın belirtileri, çoklukla doğumdan sonra yahut çocukluk devrinde görülmeye başlar ve ömür uzunluğu devam edebilir. İşte balık pulu hastalığının yaygın belirtileri:
Pullar ve Kalınlaşmış Cilt: Cilt yüzeyinde grimsi-beyaz yahut kahverengi renkte pullar bariz hale gelir. Bu pullar ekseriyetle ince katmanlar halinde birikir ve derinin olağandan daha kalın görünmesine neden olur. Pullar vakitle birikerek cildi örtebilir.
Kuruluk ve Tahriş: Pullarla kaplı cilt, nemini yeterli tutamaz ve kurumaya meyilli hale gelir. Bu, cildin tahriş olmasına, kaşıntıya ve vakit zaman acı verici çatlaklara yol açabilir.
Esneklik Kaybı: Ciltteki pullar, olağanda olduğundan daha sert ve esneklik kaybına neden olabilir. Bu, cildin rahatça hareket etmesini engelleyebilir.
Vücut Farklılıkları: Hastalık ekseriyetle çoğunlukla kol, bacak ve gövde üzere büyük beden bölgelerinde görülür. Yüz ve eller de etkilenebilir. Bu bölgelerde pullar daha besbelli olabilir.
Enfeksiyon Riski: Pulların birikimi, cilt yüzeyinde çatlaklara ve yarıklara yol açabilir, bu da bakteri yahut mantar enfeksiyonlarının gelişme riskini artırabilir.
Soğuk ve Kuru Hava İle Alevlenme: Soğuk, kuru hava yahut düşük nem şartları, hastalığın belirtilerini daha da kötüleştirebilir ve cilt kuruluğunu artırabilir.
BALIK PULU HASTALIĞI (İKTİYOZİS VULGARİS) NEDENLERİ?
Balık pulu hastalığı (İktiyozis vulgaris), genetik bir hastalıktır. Yani hastalığın nedeni, genetik mutasyonlardır. Bu hastalıkta, bilhassa keratin ismi verilen cilt proteininin olağan formda üretilememesi yahut işlenememesi sonucu ciltte kalınlaşma ve pullanma görülür.
İktiyozis vulgaris’in altında yatan ana neden, filagrin ismi verilen bir proteinin eksikliği yahut düşük seviyede olmasıdır. Filagrin, cilt hücrelerinin ürettiği ve cildin su kaybını önlemeye, cildin bariyer fonksiyonunu yerine getirmeye yardımcı olan bir protein çeşididir. Filagrin eksikliği, cilt hücrelerinin olağan soyulma ve nem müdafaa yeteneklerini etkileyebilir, bu da pulların oluşmasına ve cildin kurumasına yol açabilir.
Bu hastalığın genetik temeli nedeniyle, balık pulu hastalığına sahip ebeveynlerin çocuklarının hastalığı taşıma mümkünlüğü daha yüksektir. İktiyozis vulgaris çoklukla otosomal dominant yolla aktarılır, yani hastalıklı geni taşıyan bir ebeveynin çocuğu hastalığa yakalanma riski altındadır.
Balık pulu hastalığının nedeni genetik olduğu için, bu hastalığın büsbütün tedavi edilmesi güç olabilir. Lakin semptomların hafifletilmesi ve yönetilmesi için tedavi seçenekleri mevcuttur. Hastalıkla başa çıkmak ve semptomları en aza indirmek için dermatologlar yahut uzman tabipler tarafından önerilen cilt bakımı, nemlendiriciler ve başka tedavi formülleri kullanılabilir.
BALIK PULU HASTALIĞI (İKTİYOZİS VULGARİS) TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Maalesef balık pulu hastalığı (İktiyozis vulgaris), genetik bir hastalıktır ve büsbütün tedavi edilmesi mümkün olmayabilir. Fakat semptomları hafifletmek, cildi nemlendirmek ve rahatlatmak için bir dizi tedavi seçeneği mevcuttur. Tedavi planı, hastanın yaşına, semptomların şiddetine ve şahsî ihtiyaçlara nazaran özelleştirilir. İşte balık pulu hastalığının tedavi edilmesinde kullanılan birtakım sistemler:
Nemlendiriciler: Tertipli olarak nemlendirici kremler yahut losyonlar kullanmak, cildin kuruluğunu ve pullanmasını azaltmaya yardımcı olabilir. Nemlendiriciler, cildin su kaybını engellemeye ve cilt bariyerini güçlendirmeye yardımcı olur.
Özel Banyo Rutinleri: Uzman hekiminizin önerdiği özel banyo rutinleri ve eserler kullanmak, cildinizi temizlemek ve nemlendirmek için yardımcı olabilir. Örneğin, banyo suyuna yağlar yahut yumuşatıcı unsurlar eklemek cildin nemini koruyabilir.
Topikal Tedaviler: Uygulama yoluyla kullanılan kimi topikal (cilt üzerine uygulanan) tedaviler, cilt hücrelerinin dökülmesini destekleyebilir. Bu tedaviler çoklukla alfa hidroksi asitler yahut retinoidler içerebilir.
Oral Retinoidler: Hekiminiz oral retinoid ilaçlarını reçete edebilir. Bu ilaçlar, cildin soyulmasını ve dökülmesini teşvik edebilir.
UV Işınları (Fototerapi): Birtakım hadiselerde, bilhassa şiddetli semptomlar için, fototerapi ismi verilen ultraviyole (UV) ışın tedavisi kullanılabilir. Bu tedavi, cilt hücrelerinin dökülmesine yardımcı olabilir.
Diet ve Yağ Asitleri: Birtakım durumlarda, omega-3 yağ asitleri üzere belli diyet değişiklikleri yahut destekler cildin sıhhatini desteklemeye yardımcı olabilir.
