Son yıllarda yapılan birçok çalışma oruç üzere aralıklı beslenme usulünün insülin direncini üzerinde olumlu tesirler yarattığını ortaya koysa da, diyabet hastalarının oruç tutma kararı almadan evvel hekimleriyle görüşmesi gerekiyor. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ferit Kerim Küçükler, Ramazan ayı için diyabet hastalarına tekliflerde bulundu.
MUTLAKA HEKİMİNİZE DANIŞIN
Ramazan ayı boyunca günde 16-18 saatlik açlık ve susuzluk diyabet hastalarında değerli sıhhat sorunlarına yol açabilmektedir. Diyabet hastalarının oruç tutup tutmayacağı kararı alınırken genelleme yapmayarak hastanın sıhhat durumuna nazaran karar alınması gerekmektedir. Bu nedenle diyabet hastaları oruç tutma kararını almadan evvel kesinlikle tabiplerine danışmalıdır. Bununla birlikte diyabet hastası olup oruç tutmaması gereken hasta kümesi bulunmaktadır.
* İnsülin kullanan hastalar,
* İnsülin kullanmayan lakin kan şekeri denetim altında olmayan hastalar,
* Sulfonilüre kümesi ilaç kullananlar,
* Diyabete bağlı göz ve böbrek hastalığı olanlar,
* Gebelik diyabeti olanlar ve emzirme devrindekiler,
* Yaşlı hastaların oruç tutmaları sıhhatleri bakımından sakıncalıdır.
BU YANILGIYI YAPMAYIN!
Ramazan ayı mühletince beslenme alışkanlıklarındaki kıymetli değişiklikler nizamlı giden şeker ve tansiyon kıymetlerinde bozulmalara yol açabilir. Ramazan ayı boyunca günlük kalori ve karbonhidrat alımının düşerken yağ tüketimi artmaktadır. Sağlıklı şahıslarda günlük kalorinin %65’i iftarda alınmaktadır. Bu kusurlu davranış yerine günlük kalori alımı iftar ve sahur ortasındaki periyoda yayılmalıdır. İftarda çorba üzere sıvı besinler ve hafif kahvaltılıklar yendikten sonra ana öğüne geçilmeli, öğünlerde çok kalori alımından kaçınılmalıdır. Gerekirse iftar ve sahur ortasına düşük kalorili bir orta öğün ek edilmelidir.
KAN ŞEKERİNİ DÜŞÜRMEYİN
Genel olarak günlük kalorinin %55-60’ı karbonhidratlardan, %30’u yağlardan, %10-20’si proteinlerden karşılanmalıdır. Ramazan ayı boyunca hem tip 1 hem tip 2 diyabetlilerde hipoglisemi yani kan şekeri düşüklüğü daha fazla yaşanmaktadır. Diyabetik hastalarda kan şekerinde saat 15.00 sularında düşme, saat 21.00 – 08.00 ortasında ise artış olduğu görülmektedir. Sahur öğününün atlanması diyabetlilerde kan şekeri düşüklüğü yaşanmasına neden olabilir. Bilhassa yaz aylarında kâfi sıvı alımı kesinlikle sağlanmalıdır. Orta ve ağır antrenmanlardan gün sonu saatlerde ve yaz aylarında kaçınmak gereklidir.
RAMAZANI KİLO ALARAK BİTİRMEYİN
Ramazan ayında beşerler genel olarak aç kaldıkları için zayıflayacaklarını düşünseler de genelde kilo alımı ile bayrama merhaba derler. Ramazan ayında kilo alımı şahıstan bireye farklılıklar göstermektedir. Kilo veren bireyler olsa da Ramazan ayı boyunca bilhassa hamur işi, kızartmalar, şekerli içecek ve yiyeceklerin tüketiminde kıymetli artış olmaktadır. Bu şekil beslenmede ise kilo artışının olması kaçınılmazdır. Diyet planı bireye özel olarak beslenme ve ömür şeklini düzenleyecek formda düzenlenmelidir.
ARALIKLI BESLENME İNSÜLİN DİRENCİNE ÂLÂ GELEBİLİR
Son yıllarda biyolojik saat olarak bilinen sirkadyan ritim üzerinde çok sayıda çalışma yapılmakta ve aralıklı beslenmenin beden üzerindeki pek çok olumlu tesirinden bahsedilmektedir. Oruç da bir aralıklı beslenme biçimidir. Deneysel çalışmalar aralıklı beslenmenin insülin direncini, yağ dokusunu, karaciğer yağlanmasını, bedendeki iltihabı azalttığını, kanserin ilerlemesini yavaşlattığını ve bağırsak mikrobiyotasında olumlu değişiklikler yaptığını göstermektedir.
Oruç tutma kararı verilirken genellemelerden uzak durulması ve her diyabet hastasının ferdi olarak kıymetlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
